श्रीकृष्ण प्रणामी धर्म उद्भवको ऐतिहासिक साहित्यकोदृष्टिले अवलोकन गर्दा सत्रौं शताव्दी अर्थात भक्तिकालको अन्तरीति वा श्रुँगारकालको प्रारम्भ मान्न सकिन्छ । यदि हामीलेआध्यात्मिक तथा पौराणिक दृष्टिकोणले सुक्ष्म विचार गरेरहेदखिरी श्रीकृष्ण प्रणामी धर्म तव देखि शाश्वत छ; जब देखिपूर्णब्र्म परमात्मा श्रीकृष्ण हुनुहुन्छ । श्रीकृष्ण प्रणामीधमबिलम्बीहरू पूर्णब्रह्म पुरुषोत्तम अनादि अक्षरातीत श्रीकृष्णकोअनन्य भक्त एवं उपासक हुन्‌ । यस कारण यो शुद्ध सनातन धर्महो । किनभने, श्री कृष्ण परम शुद्ध सनातन हो । श्रीकृष्णकोअस्तित्व त्यहाँ देखि छ, जहाँ देखि सृष्टि-चतर्दश ब्रह्माण्डकोउत्पति नै भएको थिएन । जस्तै

तव सन्तावन्ततदसत्तायी दै प्रकृति फ्च।
वा || सीन्सहानहकारो व वर्त् त रजस्तम ॥
व ख बाबुनतिजोबै वापो भूमिर्यदा ह्यभूत।
न चाण्डकल्पता जाता व जीबाएचाण्डजातय ॥

सृष्टिको पूर्व नत सत-आत्मा नत असत-प्रकृति थियो |नत अहंकार उत्पन्न भएको थियो; नत तीन गुण (सत, रज, तमको उत्पत्ति भएको थियो । नत देवबी-देवताहरू प्रकट भएका थिएनत आकाश, जल, पृथ्वी आदि पाँच तत्वहरूको उत्पत्ति भएकोथियो । यस संसार, स्वर्ग, मृत्यु, पाताल आदि कुनै लोकको पत्तिरचना भएको थिएन, जव पूर्णब्रह्म परमात्मा श्रीकृष्ण त्यो दिव्यपरमधाममा शाश्वत सनातन थिए । जहाँ श्रीकृष्ण, तहाँ श्रीकृष्णप्रणामी धर्म पनि ।
सत्ययुगमा पनि श्रीकृष्ण र श्रीकृष्ण प्रणामी धर्म थियोत्रेतायुगमा पनि, द्वापर र कलियुगमा त झन्‌ श्रीकृष्णकोप्राधान्यता बढि छ । यतिमात्र हैन, वेदको प्रकटिकरण वा रचनासत्ययुगमा भएको थियो । जसलाई नारायणको स्वांस तथाअपौरुषेय मानिन्छ । वेद भन्दा पनि धेरै वर्ष अगाडि जब कि वेदउत्पन्न हुने प्रक्रिया नै शुरु भएको थिएन । अर्थात जव वेदकोउत्पन्न गर्ने वाला नारायण भगवानको नै उत्पत्ति भएको थिएन,तब पनि श्रीकृष्ण परमात्मा थिए । केवल वेद, पुराणसँगश्रीकृष्णको अस्तित्व रहेको बुभ्नु हुँदैन, किनभने शास्त्र-पुराणआदि त सत्य, त्रेता, द्वापर र कलियुगमा महर्षि वेदव्यास तथाअन्य क्रषिहरूद्वारा गरिएका रचना हुन्‌ । जति-जति युगहरू आएत्यति-त्यति शास्त्रहरूको रचना हुँदै गए । त्यसकारण पूर्णब्रह्मपरमात्मा श्रीकृष्णलाई युगसँग जोड्न र शास्त्रहरूद्वारा हेरिनुअनुचित हुनेछ । श्रीकृष्ण त युग र शास्त्रहरू भन्दा पनि पहिले नैहनुहुन्थ्यो । त्यसैले श्रीकृष्णलाई शाश्वत, सनातन, अनादि,अविनासी, अनन्त-अत्ैत आदि संज्ञाले पुकार गर्दछौं ।